START REIS JAPAN, HEENREIS, 23 OKTOBER 2019, 20.30 UUR

Met bijna een uur vertraging op onze aangekondigde vertrektijd, en na overdreven veel reistijd om überhaupt op Schiphol aan te komen (zo wordt mijn stellige voorkeur van auto boven openbaar vervoer weer bevestigd) kon ik in de fase van het opstijgen heel Noord-Holland, de Afsluitdijk, Texel, Vlieland, en vervolgens ook Zweden, Estland en Rusland herkennen. Sinds ruim een week maakt zich een verslaving van mij meester: de door mijn vriend aangeraden Flightradar-app open ik regelmatig om routes van vliegverkeer te bekijken; bij voorkeur van overvliegende toestellen. Om nu live te kunnen bekijken wat ik steeds digitaal zie, gaf wel de derde dimensie aan het tweedimensionale beeld op mijn scherm.

Reizen en vliegen biedt sowieso die extra dimensie aan het zicht op onze aardbol. Zo kunnen tijden en plaatsen dan ook ruimte en afstand gaan krijgen. Waar het zicht van zó hoog ook meer inzicht vormt over de grootte van de kosmos. Waar zich zelfs enige vermoedens gaan aandienen over de afstanden binnen ons heelal. Die volkomen kennis past nooit in ons beperkte brein. Slechts God kan overzien waarin mensen zich als stofjes aan een weegschaal druk maken om details die geen enkel verband houden met de realiteit van de staat waarin wij ons bevinden. Alleen God zal de werkelijke kennis hebben over vraagstukken waar mensen zich moreel over buigen. Zou Hij ook het klimaatvraagstuk, dat ons momenteel tot massahysterie drijft, niet in Zijn Hand houden? Waar de mens de wereld denkt te kunnen redden door boze demonstraties en klimaatbewust denken, zal Hij toch zelf ook beheersen wat Hij schiep. Een beetje meer vertrouwen, tussen alle doemdenkerij, gaat overheersen nu ik uitkijk over wolkendekens, landschappen en de ondergaande zon. Geen van die elementen is door de mens gemaakt of onderhouden. Zou het dan ineens wèl afhankelijk zijn van onze redding? Het duister treedt binnen een mum van tijd in, nu we in tijdzones vooruit vliegen. De tijd schuift op, en de werelddelen waarover ik vlieg bevinden zich steeds verder van mijn veilige bestaan in mijn kleine wereld.

Door wat afstand te nemen van de dagelijkse omstandigheden, verbinden zich in mijn hoofd factoren en tijden die onderling geen werkelijke connectie hebben. Om de reistijd van 12 uur te doden, bekeek ik de film “Thelma and Louise”; twee vrouwen die door noodlottige omstandigheden aan elkaar zijn overgeleverd, en daarbij reizen door gebieden waarin ik me bevond in andere vakantieperioden. Beelden in de film waarin ik gesteenten, bergen en plaatsen herken waar ik zelf meermaals doorheen reed, sturend in de campers die we huurden. De keus voor de reis naar Japan was gebaseerd op algemene interesse in andere culturen, en werd gepland voor dit najaar, omdat ons eerste kleinkind zich aandiende in de zomerperiode. Dat onze kleindochter werd geboren op 6 augustus, en daarmee precies 74 jaar na de atoombom op Hiroshima, is een kleine link naar ons verblijf in The United States, vorig jaar, toen we het gebied doorkruisten in New Mexico, waar de tests werden gedaan om uiteindelijk de definitieve rampzalige atoombom te doen ontploffen. Tegelijkertijd vormt het een vooruitwijzing naar de stad die we volgende week gaan bezoeken, om daar het volk te ontmoeten dat deels ook voortgekomen is uit de overlevenden van die oorlogsaanslag.

Zojuist heb ik de officiële documenten ingevuld die bij de douane moeten worden ingeleverd. Verklaringen over onze identiteit en het doel van ons verblijf. Over de spullen die ik invoer en het hotel waar ik zal verblijven. Met interesse heb ik het Japanse schrift zitten bekijken. Níéts valt daarvan te maken, door een Westerling als ik. Nou breidt mijn vocabulaire zich gestaag uit gedurende de vakantieperioden, maar voornamelijk in Angelsaksisch opzicht. Van de Aziatische variant heb ik helaas nog weinig kaas gegeten. Dat ik met “konishiwa” moet groeten en met “arigato” moet bedanken, is de schamele basis van de communicatie in de toekomstige weken. Naast de primaire cultuurkennis over Japan en diens geschiedenis, die ik mezelf uiteraard had toe te eigenen. Nooit eerder was er aanleiding om me zoveel te verdiepen in een cultuur en land in dat werelddeel. Behalve toen ik mijn -in het voortgezet onderwijs gemaakte- werkstuk over de Moon-sekte voorbereidde, die toevallig recent in het nieuws aan bod kwam dankzij de ontdekte kluizenaars in Ruinerwolde. Mijn destijds vergaarde kennis is echter tevergeefs: de sekte is Koreaans, terwijl mijn huidige focus op Japan daar weer mijlenver vandaan ligt. Zo breien losse stukjes zich weer als een eindeloze puzzel aan elkaar, in mijn gedachten, en liggen neutrale feiten in werkelijkheid net zo ver van elkaar verwijderd, als die landen op de wereldbol. Laat ik allereerst maar eens proberen om het verschil tussen Chinezen en Japanners te gaan herkennen.

Marjoleine