KYOTO, 1 NOVEMBER 2019, 20.30 UUR
Zoals het klokje thuis tikt, tikt het nergens. Alleen op vakantie een beetje sneller dan normaal. Ik heb geen heimwee, behalve verlangen naar bepaalde mensen. Van de maaltijden geniet ik meer dan verwacht; de weersomstandigheden zijn bijna zomers; de lessen die ik leer eindeloos; de mensen die ik ontmoet intrigerend. Nu we zo ongeveer op de helft van onze vakantie zitten, realiseer ik me dat deze avonturen alweer tot herinneringen verworden, en dat niets daarvan valt te herhalen.
Die kilometers in deze stad lopen inmiddels op tot torenhoge resultaten in onze Runkeeper-app. Alle routes en beweging leggen we vast: een bewegingsregistratie van hier tot Tokyo…. Spreekwoordelijk, want topografisch is dat niet conform de chronologie van deze reis. Vele tempels hebben we weer bezocht, met elk zijn eigen kenmerken en achtergronden. Sekten en grote namen; jaartallen in verre verledens, en heldenverhalen uit recenter geschiedenis; opvallende plekken en verborgen plaatsen… een rijkdom die we al reizend opdoen. Een eerbiedige Japanse preek ging wat boven mijn pet, maar de monotone zang, met gong en mantra, in de geur van wierook, onder enorme gouden kandelaren, was een bijzondere ervaring, die we in de Nishi-Honganji-tempel opdeden.
Op sokken betraden we de Sanjusangenden-do-tempel uit 1164: een uiterst heilige plek voor de boeddhisten. Dat “heilige” werd serieuzer genomen dan in diverse andere heiligdommen, waar ook de commercie een graantje meepikt van de overgave van de bezoekers. Uiterst eerbiedig, met gepaste stilte, brengen gelovigen een bezoek aan de tempel met rijstpapieren muren, waarin duizend exact dezelfde beelden, in rijen van tien bij honderd, stonden opgesteld. Duizend kopieën van hetzelfde beeld van een gouden vrouw met 42 handen; een aureool, en enkele stralen rondom haar hoofd, met in het midden van die duizend beelden ook nog eens eenzelfde uitvoering van 3.35 meter hoogte. Vóór deze vrouwen staan meerdere beelden van de zwarte geharnaste -veelal boos kijkende- goden van, onder andere, de wind; slangen; donder; muziek; bescherming en het gehoor. Bij die beelden wordt geknield, en liggen fruitoffers van appels en grapefruits; en van brood en rijst. Maar net zoals in onze katholieke kerken, branden er kaarsen tegen betaling -dok 100 yen voor de kleine, of 1000 yen voor de grote variant- en wierook. Ik voel me als de talloze toeristen die ik in de loop der jaren in Rome heb zien struinen, en die geen enkele connectie met, of emotie voor, de entourage voelden, waarin ze zich bevonden. Ontbreekt het ons aan kennis of empathie? Snap ik de denkbeelden van deze mensen te weinig om mij in te leven in hun serieuze knielen en gemompel?
Zeker weet ik, dat ik méér connectie voel met deze gelovigen, dan met de talloze toeristen die in specifieke straten rondom bepaalde heiligdommen rondhangen. Zij struinen rond kraampjes met vreemde waren; betalen er topprijzen voor afzetterij; zoeken naar shinto-belletjes en mini-torii’s; eten zich vol aan Yakatori en groene-thee-ijs; en de ondernemers maar lachen om hun naïveteit. Daarin was het Fushimi-Inari-Taisha heiligdom wel een toeristen-val: een deceptie op het gebied van “eerbied”. Duizenden rode torii-poorten sieren een pad door het bos, en in drommen lopen we eronderdoor, om te concluderen dat hier niets over is van de goden die aanbeden zouden moeten worden; of de buigingen die men behoort te maken onder die poorten, maar dat er des te meer selfie-makende volwassenen rondlopen die niets met het doel van die poorten hebben. Een leuke, maar ontnuchterende plek om te zijn.
Zoals ook de kimono-verhuurstations wel èrg veel verwachtingen teniet doen. Op gehuurde slippers zie je namelijk de stiftgeschreven schoenmaat op de achterkant staan; en een westerse meid met geverfd haar is ook niet zo geloofwaardig met al die draperieën van Japanse snit. In de typische Geisha-wijk -dus beroemd om z’n kimono’s- bevinden zich drommen bezoekers die een wit-geschminkte dame in inheems gewaad zouden willen treffen. Een beetje beu van alle drukte, en de vele kilometers die we weer aflegden, besluiten we even te rusten in het Maruyama-park. Op een bankje mijmeren we wat over onze wederzijdse net-overleden familieleden, van wie tijdens onze afwezigheid de uitvaart zal plaatsvinden. Een vreemd en verdrietig gevoel, als mensen je ontvallen die er je hele leven zijn geweest. Niet lang zitten we, als een man ons bezoekt die doelgericht op ons af lijkt te zijn gelopen: in Japans accent steekt hij in vlekkeloos Nederlands van wal. Het is een ongelooflijke gebeurtenis dat deze man ons van alles meldt over Mark Rutte; de -in zijn ogen- prachtige Maxima van wie hij de namen van haar drie dochters weet op te noemen; levensbeschouwelijke en politieke opinies; adviezen over onze cultuur; wat uitleg over zijn eigen achtergrond, en die ons vooral een uiterst warm gevoel geeft. De tijd van deze avond is grotendeels weg, als we afgekoeld en hongerig weer op weg naar ons hotel moeten.
De kaart van Kyoto is echt òp; totaal versleten en grotendeels gescheurd. Voor alle doorwinterde internetters: nee wij navigeren amper digitaal, omdat we van wifi afhankelijk zijn, en de echte kleine straatjes zoeken. De gedetailleerde kaart is in onze handen nu teveel gebruikt, dus òp.
Op, naar nieuwe avonturen.
Marjoleine